Likör, Reyhan Yaman, Likör Hikâyeleri

Eski Tariflerden Yeni Arayışlara: Bir Likör Kılavuzu

17.08.2021
Eski Tariflerden Yeni Arayışlara: Bir Likör Kılavuzu

1960’larda İstanbul’un bir ilçesi olan Yalova’da annemin ve yengemlerin evde yaptığı vişne likörünün yerini, Tekel likörleri almaya başladı. Şehre taşınan bizler bahçelerimizde kalan vişne ağaçlarına artık ulaşamayınca Tekel’in ürettiği çeşitli likörleri satın almaya başladık. Muz, ahududu, nane mesela... Mutlaka birkaç çeşit likör bulunurdu misafirler için. Bayram ziyaretlerindeki kahve ikramlarının olmazsa olmazıydı likörler. Yemek davetlerine, yılbaşı gecelerine, hatta düğünlere ve neredeyse bütün kutlamalara eşlik ederdi.

Reyhan Yaman'ın tanıklık ettiği üzere, misafirliklerde ev yapımı likörlerin ikram edildiği bir dönemden likörlerin markalarla özdeşleştiği döneme geçtik. Doğal/organik ürünlere geçiş furyasından likörlerin de nasibini almasını bekleyenler için Likör Hikâyeleri, el altında bulundurulmaya değer. Bayramlarda misafirlere ev yapımı likör ikram edildiği günlere geri götürmez belki ama bu eski kültür farklı lezzetlere kapı aralayabilir.

Elbette sadece ev yapımı likörlerin değil markaların da birer hikâyesi var, kimisi oldukça tarihî. Bitki likörlerinin hikâyeleri Ortaçağ keşişlerinin eczacılık araştırmalarına bulanıyor. Zamanla bu ürünlerden bazıları bugün bildiğimiz likör markalarına dönüşüyor. Fransa’da Benedikten Tarikatı’nın keşişlerince hazırlanan bir likörün vârisi Bénédictine buna bir örnek. Becherovka ise Çek Cumhuriyeti’nde Jan Becher adında bir eczacı tarafından mide ilacı olarak üretiliyor. Chartreuse 1830’larda kolera salgınında ilaç olarak kullanılıyor. Jägermeister de şifalı özelliği bilinen bir marka. Ancak giderek daha karamelli hale getirilerek lezzet namına şifadan bir nebze de olsa taviz veriliyor. Ne de olsa likörün esas heyecanlandırıcı yönü yeniliklere hep açık olması.

Likör, her şeyden yapılabiliyor: bal, karpuz, limon, enginar, yumurta... Belki de diğer içkilerden farkı budur: Başlangıç hikâyesinin bile henüz tamamlanmamış olması. Şimdiye kadar aklımıza gelmemiş yeni bir meyve, sebze veya otun likörünü yapabiliriz. Biz de bu dünyanın renkliliğini birkaç ucundan tutmaya çalışarak bir tablo hazırladık. Kendinde yeni bir likör icat etme cesaretini bulan maceracı ruhlara kılavuzluk etmesi temennisiyle...

 
Likör Hikâyeleri
Reyhan Yaman