Gustav Meyrink’in en bilinen romanına adını veren Golem, Yahudi mitolojisinden bir yaratıktır. Efsanelerde sıkça rastlanıldığı üzere Golem’in de farklı farklı anlatıları vardır ama en meşhuru, 16. yüzyılda Prag’da geçer. Haham Judah Loew ben Bezalel, namı diğer Maharal, Vltava Nehri’nden çıkardığı kille Golem’i yaratmış ve İbranice büyülerle canlandırmıştır. Görünmez olabilen ve ölüler diyarından ruhlar çağırabilen Golem shem (Allah’ın adı) yazan kâğıt parçası ağzından çıkarıldığında tekrar taş kesilir.

Bir söylenceye göre Golem âşık olmuş, reddedilince de çoğu hikâyede anlatılan canavara dönüşmüştür. Bunun üzerine Maharal sinagoğun önünde shem’i çıkarmış ve Golem’i Eski Yeni Sinagog’un tavan arasına saklamıştır. Efsaneye göre Golem’in vücudu hâlâ burada yatar.

Meyrink’in Golem’i ise 19. yüzyılın sonlarında geçiyor. Kıymetli taş kesim ustası Athanasius Pernath gizemli bir ziyaretçinin ardından farklı evrelerde, tuhaf sanrılar arasında hep aynı kişiyi görüyor ve bunun 33 yılda bir Yahudi Mahallesi’nde ortaya çıktığı söylenen Golem olduğunu düşünüyor. Bu karşılaşmanın ardından yaşantısı altüst olan Pernath, entrikalar, esrarlı olaylar, gölge benlikler, sanrılarla örülü bir ağın içinde hareket ediyor.

Fantastik edebiyatın klasiklerinden sayılan Golem’in Hugo Steiner-Prag tarafından yapılan çizimleri, hem Golem efsanesinin hem de romanın karanlık, ürkütücü yanını gerçekten başarılı bir şekilde yansıtıyor. 80’lerde basılan İngilizce edisyonun sayfalarını süsleyen bu çizimler insanın aklına Murnau’nun Nosferatu’sunu getiriyor. Aşağıda çizimlerden bir seçki bulabilirsiniz. Tamamına ise buradan ulaşabilirsiniz.